درخواست‌های فعالان صنعت دخانیات از طبیب جمهور
اصلاح قوانین و اتخاذ تدابیر مناسب دو خواسته اصلی تولیدکنندگان تنباکو
دولت چهاردهم در شرایطی روی کار آمده است که مجموعه قوانین و مقررات وضع شده در دولت‌های گذشته، فشار مضاعفی را به صنعت دخانیات تحمیل کرده است. با روی کار آمدن مسعود پزشکیان طبیب، فعالان صنعت دخانیات هم شبیه به سایر صنایع، بارقه‌هایی از امید در دلشان روشن شده است تا شاید رویکردهای جدید بتواند آنها را از بند مشکلاتی که در آن گرفتار شده‌اند، رهایی بخشد. امروز اخذ مالیات سنگین از صنعت دخانیات بسیاری از واحدهای تولیدی این صنعت را به تعطیلی کشانده و بازار ایران را به جولانگاه محصولات قاچاق تبدیل کرده است. لذا اصلاح قوانین مالیاتی در دولت چهاردهم خواسته مشترک تمامی فعالان صنعت دخانیات است. اصلاح ساختارهای وزارت صمت و تبدیل مرکز نظارت بر صنایع دخانی این مرکز را به زیر مجموعه دفتر صنایع سلولزی تبدیل کرده است. این اصلاحات مشکلات عدیده‌ای را پیش روی فعالان صنعت دخانیات قرار داده است. به همین دلیل آنها از رئیس دولت چهاردهم می‌خواهند که استقلال مرکز نظارت بر صنایع دخانی را به آن بازگرداند. مقررات‌زدایی از صنعت دخانیات، تعیین تکلیف سیگار الکترونیک، نگاه صنعتی داشتن به تولید محصولات دخانی و مقابله با قاچاق مهمترین محورهای مطالبات فعالان صنعت دخانیات از طبیب جمهور است.
اکبر فیضی دبیر انجمن تولیدکنندگان تنباکوی سنتی و معسل در گفت‌وگو با توتون صنعت درباره انتظارات از دولت چهاردهم بیان کرد: صعنت دخانیات در تمام دنیا با اعمال بالاترین نظارت‌ها و استانداردها همراه بوده است. این نظارت‌ها هم در بعد تولید و هم در بعد واردات با هدف کنترل مصرف و سلامت شهروندان انجام می‌شود. وی افزود: بدیهی است هیچ یک از کشورهای جهان به‌منظور حل مشکلات شهروندان و سلامت آحاد جامعه به صورت انتزاعی عمل نکرده و به جای اتخاذ تدابیر بهتر و موثرتر در انجام وظایف خود، صورت مسئله را پاک و محو نمی‌کنند. فیضی ادامه داد: متاسفانه در کشور ما برخی تصمیمات قانون‌گذاران یک جانبه و غیر کارشناسانه انجام می‌شود و طبیعی است این تصمیمات اثرات و تبعات اقتصادی، اجتماعی و بعضا سیاسی به همراه داشته باشد. به نظرمی‌رسد قانون‌گذاران به اثرات و تبعات تصمیمات خود به صورت تحلیلی توجه نمی‌کنند و عاقبت اندیشی ندارند. امروزه با اندک گردشی در بازار دخانیات کشور، با انبوهی از کالاهای دخانی قاچاق به صورت تولیدات زیر پله‌ای، غیر رسمی و غیر استاندارد مواجه هستیم. وی گفت: این روزها محصولاتی که نه منشاء ورود و تولید آن معلوم است و نه اصل و بدل آن به راحتی قابل احراز است، در بازار به چشم می‌خورد. در حالی که فعالان قانونی و رسمی این صنعت هزینه‌هایی همچون حق انحصار دو درصدی، ارزش افزوده ٤٠ درصدی و عوارض و مالیات سنگینی را پرداخت می‌کنند و از طرفی تحت نظارت انواع استانداردهای تعیین شده از سوی مراجع مربوطه قرار دارند.
عواقب مصوبات غیر کارشناسانه
دبیر انجمن تولیدکنندگان تنباکوی سنتی و معسل ادامه داد: مسلما یکی از عواقب این‌گونه مصوبات غیر کارشناسانه در کوتاه مدت رونق قاچاق و تولید انواع محصولات غیر استاندارد است. در بلند مدت هم به سلب و اسقاط حقوق دولتی و به مخاطره افتادن سلامت شهروندان منجر خواهد شد. وی افزود: با توجه به تنگناهای مالی دولت در مبارزه موثر با پدیده قاچاق و تولیدات جعلی هر روز شاهد تقویت قاچاق داخلی و ترویج تولیدات به اصطلاح زیر پله‌ای هستیم و بدیهی است سرمایه‌های کلان از این رهگذر نه تنها زمینه‌های پولشویی و کسب ثروت نامشروع را فراهم خواهد کرد بلکه در سایر عرصه‌های اجتماعی و سیاسی نیز احتمالا باید منتظر حضور و قدرت نمایی این سودجویان باشیم. فیضی توضیح داد: اهمیت کنترل و نظارت دولت بر محصولات دخانی همچون سیگار و تنباکو بر هیچکس پوشیده نیست. لیکن سوال اساسی این است که آیا این‌گونه تصمیمات غیر کارشناسی هوشمندانه اتخاذ می‌شود و یا اینکه این مصوبات و کنترل‌ها منحصرا بر فعالان قانونی اعمال می‌شود؟ وی اضافه کرد: در حال حاضر در بخش محصولات دخانی همچون تنباکوی معسل با وجود نظارت‌ها و مبارزه‌های انجام شده توسط متولیان ذیربط، انبوهی از محصولات قاچاق و تولیدات غیر استاندارد در بازار مشاهده و عرضه می‌شود. در مبارزه موثر با پدیده شوم قاچاق متاسفانه اولویت‌ها از یک طرف و کمبود امکانات و ضعف در ساختارها از سوی دیگر، بازار داخلی را به عرصه جولان بی‌پروای تولیدات غیر رسمی تبدیل کرده است. دبیر انجمن تولیدکنندگان تنباکوی سنتی و معسل ادامه داد: طبعا نتیجه تصمیمات یکجانبه به معنای افزایش تورم بیش از 100 درصدی تولید کننده قانونی، زمینه‌سازی و احتمال ایجاد تمایل در فعالان قانونی این صنعت به سمت بازار غیرقانونی، محرومیت دولت از درآمدهای مالیاتی و عوارض و در نهایت تهدید سلامت آحاد مختلف جامعه خواهد بود. وی گفت: ضمن اینکه این‌گونه تصمیمات دقیقاً همان بستری است که قاچاقچیان داخلی و بین‌المللی از آن استقبال کرده و قطعاً بازده اقتصادی آنها را افزایش می‌دهد. انتظار فعالان قانونی و تولیدکنندگان تنباکوی معسل چاره اندیشی رییس جمهور برای رفع این مشکل است.
حل مناقشه عوارض و مالیات
فیضی یادآور شد: از آنجایی که موضوع عوارض و مالیات بر محصولات دخانی همواره یکی از مناقشه‌های اصلی بین وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و تولید کنندگان قانونی این محصول بوده و هست، بر همین اساس وزارت بهداشت و ستاد کشوری کنترل بر دخانیات ادعا می‌کنند که کالای دخانی در کشورما ارزان به فروش می‌رسد. وی ادامه داد: این مجموعه‌ها معتقدند افزایش هر چه بیشتر قیمت‌ها، مالیات و عوارض موجب کاهش مصرف می‌شود و هم منبع درآمد مناسبی برای خزانه دولت خواهد بود. لیکن تولید کنندگان داخل بر این باورند که نه تنها در مقایسه با سایر کشورها این محصول ارزان نیست بلکه نسبت به سرانه درآمد در کشور، قیمت دخانیات ایرانی نسبت به سایر کشورها گران‌تر است. دبیر انجمن تولیدکنندگان تنباکوی سنتی و معسل افزود: ضمن اینکه چنین افزایش قیمت‌هایی در کاهش مصرف تاثیر چندانی ندارد و چه بسا اثرات سوء مضاعفی بر درآمدهای دولت خواهد داشت. همچنین زمینه ترویج قاچاق و ازدیاد تولیدات جعلی را فراهم کرده و ضربات جبران ناپذیری بر پیکره شرکت‌های تولید کننده داخلی وارد خواهد کرد.
نوسان نرخ ارز و ضربه بر پیکر تولید
فیضی همچنین به مشکلات ناشی از نوسانات نرخ ارز بیان کرد: مشکل نوسانات شدید نرخ ارز در سال‌های اخیر بزرگترین ضربه را بر پیکره تولید داخل وارد کرده است و به دلیل عدم تخصیص ارز برای واردات مواد اولیه نظیر اسانس،گلسیرین و... و یا طولانی شدن چرخه ترخیص مواد اولیه از گمرک، مسئله نرخ ارز را به بزرگترین دغدغه تولیدکنندگان داخلی مبدل کرده است.
وی ادامه داد: انتظارمان از رییس جمهور این است که با بازنگری یا وضع قوانینی منجمله تقویت بازار ثانویه به‌گونه‌ای اقدام شود تا بانک‌ها بتوانند ضمن گشایش اعتبار، تخصیص ارز و پرداخت تسهیلات بانکی، نقش آفرینی مثبتی در فضای کسب و کار و رونق تولید این بخش از صنعت داشته باشند. دبیر انجمن تولیدکنندگان تنباکوی سنتی و معسل گفت: یکی دیگر از موانع تولید، قوانین زائد، مزاحم و دست و پاگیری است که بدون تردید مانع تنفس تولیدکنندگان داخلی می‌شود. هر چند همگان می‌دانند بخش زیادی از قوانین موجود بازدارنده از گذشته‌های دور وضع و تدوین شده و اقدامی برای بروز رسانی آنها انجام نشده است. در نتیجه این قوانین نمی‌تواند پاسخگوی نیاز تولیدکنندگان داخل باشد. وی افزود: چنین قوانینی مضایق و سختی‌هایی را برای تولیدکنندگان ایجاد می‌کند در حالی که در بسیاری از کشورهای توسعه یافته، برای قشر تولید کننده در کنار قوانین و مقررات حمایتی، مشوق‌های شایسته‌ای در نظر گرفته می‌شود.
فیضی اضافه کرد: لذا از رییس جمهور منتخب می‌خواهیم دستور جدی در رابطه با تشکیل کارگروهی برای اصلاح، بازنگری قوانین و مقررات مالیاتی، عوارض و انحصار دولتی، قوانین گمرکی و مقررات صادرات کالا و واردات مواد اولیه با هدف توسعه کارآفرینی به منظور حمایت از تولید داخل صادر کند. وی اضافه کرد: از دیگر مشکلات و معضلات مهم و اساسی این صنعت می‌توانیم به قاچاق برندهای جعلی تقلبی و تولید به اصطلاح زیر پله‌ای محصولاتی اشاره کنیم که نمونه‌های آن در بازار به راحتی قابل مشاهده است و عزمی راسخ برای جلوگیری و مبارزه جدی با این پدیده شوم ملاحظه نمی‌شود. متاسفانه همچنان شاهد جولان دادن این نمونه کالاهای جعلی بی‌کیفیت در بازارهای داخلی هستیم که پایان دادن به این روند، اهتمام جدی رئیس جمهور منتخب و مسئولان مربوطه را می‌طلبد.
دبیر انجمن تولیدکنندگان تنباکوی سنتی و معسل گفت: بدیهی است شرکت‌های تولیدکننده قانونی نیز نهایت تلاش خود را صرف همکاری با مسئولینی خواهند کرد که برای ساماندهی این معضل قدم‌های موثر و مثبتی بردارند. وی امیدوار است: رئیس جمهور دلسوز دولت چهاردهم به‌منظور حمایت بیشتر از تلاشگران و فعالان زحمتکش و قانونی کشورمان در حل معضلات و مشکلات این صنعت بومی و قدیمی و رفع دغدغه‌ها و آرامش خاطر جمع کثیری از زارعان، کشاورزان، تولیدکنندگان وتوزیع کنندگان محصولات دخانی تصمیمات کارشناسانه مناسب بگیرد.