تجزیه‌ و تحلیل صنعت جهانی دخانیات در سال 2023

1) چشم‌انداز تولید: روند و بازیگران کلیدی 
در سال 2023، شرکت‌های چند ملیتی تسلط خود را بر تولید جهانی تنباکو حفظ کردند. شرکت‌های پیشرویی مانند شرکت فیلیپ موریس اینترنشنال (pmi)، شرکت بریتیش امریکن توباکو (bat)، شرکت ژاپن توباکو اینترنشنال (jti) سهم قابل‌توجهی از بازار را در اختیار داشته و در مناطق مختلف فعالیت می‌کردند.
این شرکت‌ها در بخش‌های مختلف زنجیره تأمین تنباکو، از کشت گرفته تا تولید و توزیع، مشغول به فعالیت بوده‌اند. به‌عنوان‌مثال، شرکت فیلیپ موریس اینترنشنال (pmi) دارای مجموعه متنوعی از برندهای دخانیات، از جمله برند‌هایی همچون مارلبورو بوده است، درحالی‌که شرکت بریتیش امریکن توباکو (bat) با برندهایی مانند lucky strike و pall mall، هم در بازارهای کشورهای توسعه‌یافته و هم در بازارهای نوظهور حضور پررنگی داشته است.
تولید عمده تنباکو در کشورهای معدودی متمرکز است. کشورهای چین، هند، برزیل و ایالات متحده آمریکا به‌عنوان تولیدکنندگان اصلی برگ تنباکو ظاهر شدند. بر اساس داده‌های سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (fao)، تولید جهانی برگ تنباکو در سال 2023 از مرز 7.5 میلیون تن نیز فراتر رفت به طوری که کشور چین به تنهایی بیش از 2.5 میلیون تن از این 7.5 تن را تولید کرده است.
علاوه بر محصولات دخانیاتی سنتی، شرکت‌هایی مانند شرکت فیلیپ موریس اینترنشنال (pmi) و شرکت بریتیش امریکن توباکو (bat) در توسعه و بازاریابی محصولات کم‌خطر مانند سیگارهای الکترونیکی (e-cigarettes) و دستگاه‌های تنباکوی گرم‌شده، سرمایه‌گذاری کردند. هدف از تولید این محصولات ارائه جایگزین‌های بالقوه و کم‌ضرر برای سیگارهای سنتی، به علت افزایش نظارت‌ها و تغییر ترجیحات مصرف‌کنندگان است. همچنین این شرکت‌ها برنامه‌هایی را با هدف ارتقای سلامت خاک، حفاظت از آب و حفاظت از تنوع‌زیستی در مزارع دخانیات اجرا کردند که نشان‌دهنده گرایش گسترده این صنعت به سمت مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها است.

2) تحولات فروش: روند بازار و رفتار مصرف‌کنندگان
علی‌رغم تلاش‌های مداوم برای کاهش مصرف دخانیات، فروش جهانی دخانیات در سال 2023 افزایش یافته است و تقاضای پایدار و تسبیت‌شده همچنان در بازار کشورهای پیشرفته و بازار‌های در حال ظهور وجود دارد. مجموع فروش جهانی سیگار در سال 2023 از 5.5 تریلیون نخ فراتر رفت و منطقه آسیا و اقیانوسیه بیشترین سهم از این افزایش مصرف را به خود اختصاص داده است.
در بازار سیگار، تغییرات قابل‌توجهی در عملکرد فروش در مناطق مختلف و بسته‌بندی محصولات صورت‌گرفته است. در بازار کشورهای پیشرفته مانند آمریکای شمالی و اروپای غربی، فروش سیگار به‌تدریج کاهش‌یافته است که ناشی از روند بلندمدت کاهش مصرف سیگار در این کشورها و افزایش جایگزینی سیگارهای الکترونیکی و محصولات بدون دود است.
درمقابل، در بازارهای نوظهور در کشورهای آسیایی، آفریقایی و آمریکای لاتین، مصرف دخانیات افزایش‌یافته است که ناشی از عواملی همچون رشد جمعیت، افزایش جمعیت شهرنشین و تغییر ترجیحات مصرف‌کنندگان است. این مناطق فرصت‌های سودآوری را برای شرکت‌های دخانیات به وجود آورده‌اند تا ضررهای ناشی از تغییر هنجارهای مصرف دخانیات در مناطق پیشرفته را جبران کنند. 
علاوه بر این، فروش محصولات دخانیاتی جایگزین مانند سیگارهای الکترونیکی و دستگاه‌های تنباکوی گرم‌شده، شاهد رشد قابل‌توجهی در سال 2023 بوده است. شرکت تحقیقات بازار grand view research ارزش بازار جهانی سیگارهای الکترونیکی را در سال 2023 به بیش از 25 میلیارد دلار تخمین زده است و پیش‌بینی کرده است در سال‌های آینده این مقدار افزایش یابد. شرکت‌های پیشرو دخانیاتی مانند شرکت فیلیپ موریس اینترنشنال (pmi) و شرکت بریتیش امریکن توباکو (bat) سرمایه‌گذاری زیادی در زمینه توسعه و بازاریابی محصولات کم‌ریسک همچون سیگارهای الکترونیکی و محصولات بی‌دود انجام دادند و خود را برای تغییر روند ناشی از تغییر ترجیحات مصرف‌کنندگان آماده می‌کنند. 

3) نظارت: چالش‌ها و فرصت‌ها
چشم‌انداز نظارت بر محصولات دخانی در سال 2023 به‌تدریج تغییر کرده است و چالش‌ها و فرصت‌هایی را برای شرکت‌های دخانیاتی به ارمغان آورده است.
دولت‌ها در سراسر جهان اقداماتی را در جهت کنترل دخانیات انجام داده‌‌اند، از جمله مالیات‌های بیشتر بر دخانیات، افزایش قوانین ممنوعیت سیگار و محدودیت‌ها در تبلیغات دخانیات را می‌توان نام برد. هدف از این سیاست‌ها کاهش مصرف دخانیات، جلوگیری از ابتلای جوانان به مصرف دخانیات و کاهش هزینه‌های اجتماعی و اقتصادی ناشی از بیماری‌های مرتبط با دخانیات بوده است.
در مقابل این فشارهای نظارتی، شرکت‌های دخانیات تلاش‌های خود را برای توسعه و بازاریابی محصولات کم‌خطر، مانند سیگارهای الکترونیکی و دستگاه‌های تنباکوی گرم‌شده، تشدید کرده‌اند. هدف از ارائه این محصولات که به‌عنوان جایگزین‌های بالقوه و کم‌خطر سیگارهای سنتی به بازار عرضه می‌شوند، پاسخگویی به تقاضای مصرف‌کنندگان برای سیگارهای بی‌دود و درعین‌حال پایبندی به نظارت‌های سخت‌گیرانه است. 
به‌علاوه، این نظارت باعث ایجاد نوآوری در صنعت دخانیات شده است؛ زیرا شرکت‌ها به دنبال همراهی با ترجیحات و نیازهای مصرف‌کنندگان و همچنین پویایی بازار دخانیات هستند. همکاری‌ها بین شرکت‌های دخانیات و شرکت‌های فناوری منجر به توسعه سیستم‌های نوآورانه انتقال نیکوتین و دستگاه‌های ویپ شده است که به طیف متنوعی از ترجیحات مصرف‌کنندگان و الگوهای مصرف پاسخ می‌دهد.

4) بینش‌های خاص کشورها: روندها و چالش‌های منطقه‌ای
دیدگاه‌ها و قوانین خاص هر کشور نقش مهمی در شکل دادن به صنعت دخانیات در سال 2023 ایفا کرده و بر تولید، فروش، مصرف و نظارت تأثیر گذاشته‌ است. در کشورهای با سرانه درآمدی بالا همچون ایالات متحده آمریکا و کشورهای اروپای غربی، مصرف دخانیات به‌ تدریج کاهش ‌یافته است که ناشی از کمپین‌های بهداشت عمومی، افزایش مالیات و سیاست‌های سخت‌گیرانه‌تر کنترل دخانیات بوده است.
درمقابل، در کشورهای با سرانه درآمدی کم و متوسط در آسیا، آفریقا و آمریکای لاتین، مصرف دخانیات در حال افزایش بوده که ناشی از عواملی مانند رشد جمعیت، افزایش جمعیت شهرنشین و تاکتیک‌های بازاریابی تهاجمی از سوی شرکت‌های دخانیات است. این مناطق با بازارهای پر رونق نقش کلیدی در درآمد شرکت‌های دخانیاتی دارند.
علاوه بر این، صنعت دخانیات باتوجه‌به محیط نظارتی و هنجارهای فرهنگی هر منطقه درخصوص مصرف دخانیات، با چالش‌ها و فرصت‌های منحصربه‌فردی در هر کشور مواجه هست. برخی از کشورها اقدامات جامع کنترل دخانیات، از جمله قوانین بسته‌بندی، هشدارهای گرافیکی و ممنوعیت‌های تبلیغاتی را اجرا کرده‌اند.

5) نتیجه‌گیری: دورنمای صنعت دخانیات
در نهایت، وضعیت کلی تولید و فروش دخانیات در سال 2023 منعکس‌کننده یک تعامل پیچیده از نیروهای بازار، قوانین نظارتی و ترجیحات در حال تحول مصرف‌کنندگان است. در حالی که مصرف دخانیات در بسیاری از نقاط جهان رو به افزایش است، این صنعت در برخی نقاط جهان با نظارت و فشارهای فزاینده برای کنترل مصرف سنتیِ دخانیات روبه‌رو است. این موضوع بدین معنا است که شرکت‌های دخانیات باید با نگاه به چشم‌انداز روبه‌رو که برآیند پیشرفت تکنولوژی، تغییر ترجیحات مصرف‌کنندگان و چالش‌های نظارتی است حرکت کنند. شرکت‌های دخانیاتی می‌توانند با استقبال از نوآوری‌های تکنولوژی، ترویج شیوه‌های بازاریابی مسئولانه و همکاری به منظور ارتقای سلامت عمومی، به نتایج مثبتی هم در زمینه ارتقای بهداشت عمومی و هم افزایش سوددهی دست یابند.
در پایان، آینده صنعت دخانیات به توانایی این صنعت در ایجاد توازن بین منافع تجاری با ملاحظات اخلاقی و الزامات بهداشت عمومی بستگی دارد.