1،600،000،000،000،000 تومان یارانه پنهان در یکسال

در سال 1399 منابع بودجه کل کشور (با احتساب 1800 هزار میلیارد تومان بودجه شرکت‌های دولتی بانک‌ها و موسسات انتفاعی وابسته به دولت) مبلغ 2391 هزار میلیارد تومان بوده و آن چه در عمل تحقق یافته 127 درصد یعنی مبلغ 3047 هزار میلیارد تومان بوده است. این مازاد تحقق یافته عمدتا مربوط به بودجه شرکت‌های دولتی و بانک‌هاست وگرنه در بخش منابع عمومی دولت درصد تحقق بودجه 102 درصد بوده است.

منابع عمومی دولت در بودجه سال 1399 مبلغ 571 هزار میلیارد تومان بوده که رقم تحقق یافته آن دو درصد بیشتر و در کل مبلغ 584 هزار میلیارد تومان بوده است. 207 هزار میلیارد تومان از این مبلغ از محل درآمدهای مالیاتی و گمرکی 7/38 هزار میلیارد تومان صادرات نفت خام و میعانات گازی و گاز طبیعی، 186 هزار میلیارد فروش اوراق اسلامی و 35 هزار میلیارد تومان استفاده از منابع صندوق توسعه ملی و 6/26 هزار میلیارد تومان از محل فروش شرکت‌های دولتی تأمین شده است.

فروش طرح‌های تملک دارایی‌های سرمایه‌ای 3/99 درصد و درآمد صادرات نفت و میعانات گازی 68 درصد کمتر از رقم پیش‌بینی شده بود. در حالی که فروش اوراق مالی اسلامی 211 درصد و سایر منابع حاصل از واگذاری دارایی‌ها 567 درصد بیش از ارقام پیش‌بینی شده در قانون بوده است.

به‌طوری‌که آنچه در قانون برای فروش اوراق اسلامی پیش‌بینی شده بوده مبلغ 88 هزار میلیارد تومان بود درحالی‌که دولت 186 هزار میلیارد تومان در سال 1399 اوراق مالی اسلامی فروخته و بخشی از کسری بودجه خود را به این ترتیب پوشش داده است. انتشار اوراق باعث انتقال کسری بودجه به سال‌های آتی شده است و در صورت بازخریدی اوراق توسط سیستم بانکی و بانک مرکزی از طریق افزایش پایه پولی و نقدینگی منجر‌به تورم در آینده است.

در این گزارش همچنین آمده است که از سال 1389 لغایت 1399 مبلغ 525 هزار میلیارد تومان یارانه نقدی و غیرنقدی پرداخت شده است.

بنابراین گزارش در سال 1399 مبلغ 1603 هزار میلیارد تومان یارانه پنهان (یارانه کالاهای اساسی، فراورده‌های نفتی و سوخت هوایی، گاز طبیعی، برق و آب) به شرح جدول زیر پرداخت و یا به حساب بدهکاری دولت منظور گردیده که 5/2 برابر عملکرد «بودجه عمومی دولت» و 46 درصد حجم نقدینگی سال 1399 است.

بیشترین یارانه پنهان، مربوط به گاز طبیعی است که علت آن را می‌توان مصرف زیاد گاز طبیعی در صنایع و بخش خانگی در فصل سرما برشمرد. این حجم مصرف گاز طبیعی ناشی از سیاست‌های اشتباه استفاده از گاز طبیعی به عنوان منبع اصلی گرمایشی خانوارهای کشور و کیفیت پایین تجهیزات مرتبط است که علاوه‌بر خسارات مالی شدید، آلودگی هوای شهرها را هم به دنبال دارد. همچنین بعد از گاز طبیعی، بیشترین یارانه به پنج فرآورده اصلی نفتی و سوخت هوایی تعلق دارد.

 تعلل در حمایت از بازار سرمایه

تاخیر و تعلل شورای عالی بورس در تصویب و تزریق 1500 میلیارد تومان از محل منابع صندوق توسعه ملی به صندوق تثبیت بازار سرمایه و عدم اتخاذ تصمیم در استفاده از منابع حاصل از کارمزدهای وصول شده مربوط به خرید و فروش سهام در سال1399
(مبلغ 000/26 میلیارد تومان) در ساماندهی و حمایت از بازار سرمایه از مصادیق ترک فصل بوده است.

 سهم ده درصدی ایران از مجموع ظرفیت استخراج رمز ارز جهانی

سهم ایران از مجموع ظرفیت استخراج رمز ارزها (و به طور خاص رمزارز بیت کوین) حدود 10 درصد از ظرفیت کل دنیا بوده است که تقریبا معادل مصرف 2000 مگاوات برابر 3 درصد ظرفیت عملی تولید برق نیروگاه‌های کشور بوده است. از مجموع این مقدار تعداد 50 مرکز به صورت مجاز فعالیت داشته و تعداد 5144 مرکز غیرمجاز استخراج رمز ارز کشف و جمع‌آوری شده است. مابقی مراکز غیرمجاز کشف نشده نیز با ظرفیت حدود 1184مگاوات مصرف برق به صورت غیرمجاز در حال فعالیت هستند (گزارش مربوط به سال 1399 است).

 شهرک‌های صنعتی فاقد امکانات

سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران دارای 1011شهرک صنعتی است که از این تعداد 828 شهرک به اتمام و بهره‌برداری رسیده است. مجموع سرمایه‌گذاری‌های انجام شده در شهرک‌های صنعتی 11065 میلیارد تومان است. از مجموع این تعداد شهرک‌ها 172 شهرک فاقد آب، 170 شهرک فاقد برق، 355شهرک فاقد گاز و 222 شهرک صنعتی فاقد خدمات مخابراتی می‌باشد.

 دخانیات در گزارش دیوان محاسبات

شرکت دخانیات ایران بابت درآمد حقوق انحصار محصولات دخانی سال‌های 1391 لغایت 1399 مبلغ 171 میلیارد تومان به وزارت صنعت، معدن و تجارت بدهکار بوده که تاکنون صرفا مبلغ 5/4میلیارد تومان (حدود 3 درصد) به حساب خزانه واریز گردیده و بالغ بر 5/166 میلیارد تومان از این مطالبات همچنان وصول نگردیده است.

 24،800 میلیارد تومان بدهی بانکی لاوصول ورشکستگان

800/24 میلیارد تومان از مطالبات بانکی از اشخاص به دلیل اخذ حکم ورشکستگی از دادگاه توسط بدهکاران بانکی در سال 1399 لاوصول گردیده است. در این گزارش توصیه شده است که مقررات مربوط به ورشکستگی در قانون تجارت و عملیات تصفیه توسط اداره امور ورشکستگی نیازمند آسیب‌شناسی و بازبینی است.

 مجوزهای رانتی

از حدود 13000 داروخانه فعال در سراسر کشور موسس812 داروخانه از کارکنان بخش دولتی و نهادهای عمومی بوده و موسس 221 داروخانه نیز از کارمندان شاغل در پست‌های حاکمیتی، سیاست‌گذاری، صدور مجوز و نظارت بر امور داروست. تعداد 177 نفر از شاغلان بخش دولتی به عنوان مسئول فنی در داروخانه‌ها اشتغال دارند که 66 نفر آنها از پرسنل شاغل در دستگاه‌های حاکمیتی هستند.