فرداد امیراسکندری، مدیر مسئول ـ با تصویب قانون انحصار دخانیات مصوب سال 1307 و اصلاح آن در سال 1310 خرید محصولات دخانی یعنی توتون و تنباکو در انحصار دولت قرار گرفت و قریب به 80 سال شرکت دخانیات ایران به عنوان مجری قانون انحصار دخانیات، وظیفه و مسئولیت امور حاکمیتی صنعت دخانیات کشور و بخش کشاورزی مرتبط با آن یعنی دو محصول توتون و تنباکو را عهده‌دار بود. تولید و توزیع بذر، تحقیق و پژوهش، آموزش و ترویج، مبارزه با آفات و بیماری‌ها تا قیمت گذاری و خرید تضمینی دو محصول توتون و تنباکو تا سال 1391 انحصارا بر عهده آن شرکت بود. از سال 1391 با آزادسازی صنعت دخانیات و به نوعی واگذاری سهام شرکت دخانیات ایران از طریق سازمان خصوصی سازی، در انجام امور حاکمیتی بالاخص وظایف مرتبط با حوزه کشاورزی آن صنعت خلاء جدی به وجود آمد. هر چند طی تصویب نامه مورخ 27 تیر ماه1391 هیأت وزیران مجموعه کارکردهای حاکمیتی شرکت دخانیات ایران در وزارت صنعت، معدن و تجارت متمرکز شد اما امور مرتبط با بخش کشاورزی با وظایف، مأموریت‌‌‌‌‌ها و امکانات وزارت صمت سازگار نبود و اساسا از توان آن خارج بوده و هست. وزارت جهاد کشاورزی به استناد همین مصوبه مسئولیتی در قبال توتون کاران و تنباکوکاران نمی‌پذیرد. این در حالی است که مصرف کالای دخانی واقعیتی است که وجود دارد. سالانه ده‌ها هزار تن از نیاز کشور به توتون از خارج کشور تأمین می‌شود و مستلزم خروج منابع ارزی قابل توجهی است و دو محصول توتون و تنباکو خواه ناخواه در الگوی کشت کشاورزان وجود دارد و همچون سایر محصولات نیازمند سیاستگذاری و برنامه ریزی و مداخله حاکمیتی است. ساق سیاه آفتی است که امسال دامن مزارع توتون استان گلستان را گرفته است و یکسال زحمات کشاورزان توتون کار در حال هدرشدن است. شرکت دخانیات ایران مساعدتی اگر داشته باشد برای کشاورزان طرف قرارداد خود است نه کشاورزانی که کشت آزاد دارند یا با سایر اشخاص قرارداد کشت دارند. هر چند هنوز برخی آثار حضور شرکت دخانیات ایران در امور حاکمیتی این دو محصول کامل از بین نرفته ولی دیر یا زود این خلاء آثار خود را بیشتر نشان خواهد داد و اگر هر چه زودتر وزارت جهاد کشاورزی مسئولیت امور حاکمیتی این دو محصول را عهده دار نشود در آینده بیش از پیش شاهد بروز مشکلاتی از این دست خواهیم بود. ساز و کار لازم در مرحله اول اصلاح مصوبه مورخ 27 تیر ماه 1391 هیئت وزیران در تفکیک امور حاکمیتی صنعت دخانیات و انتزاع این وظایف از وزارت صمت و واگذاری آن به جهاد کشاورزی و در مرحله دوم و در کوتاه مدت عقد قرارداد بین وزارت جهاد کشاورزی و شرکت دخانیات ایران با توجه به امکانات و تجارب آن شرکت برای انجام امور حاکمیتی دو محصول توتون و تنباکو با پیش بینی منابع لازم در بودجه سال 1401 کل کشور است. در بلندمدت وزارت جهاد کشاورزی میتواند با انتقال دانش و تجربه، اندوخته علمی و تجربی که در طی هشتاد سال در ارتباط با این دو محصول در شرکت دخانیات متمرکز شده است را به خود منتقل و با سازماندهی و ایجاد ساختارهای لازم رأسا عهده دار انجام این وظایف گردد.