دلنگرانی‌های رئیس جدید سازمان برنامه و بودجه

20 مرداد ماه سال 1400، سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهور منتخب، مسعود میرکاظمی را به‌عنوان رئیس سازمان برنامه و بودجه دولت سیزدهم منصوب کرد. میرکاظمی که متولد سال 1339 در اردستان است، پیش از انتصاب در دولت سیزدهم، سابقه حضور در مجلس داشت.

او در تاریخ ۲۳ مرداد ۱۳۸۴ توسط رئیس دولت نهم برای تصدی پست وزارت بازرگانی به مجلس معرفی شد و به مدت چهار سال وزیر بازرگانی این دولت بود. میرکاظمی قبل از اینکه به‌عنوان وزیر معرفی شود، مدیرعامل فروشگاه اتکا (متعلق به نیروهای مسلح) بود و تا یک سال پیش از پیوستن به جمع وزرای کابینه، در همین سمت به کار خود ادامه داده بود.

از وزارت بازرگانی تا وزارت نفت

رئیس جدید سازمان برنامه و بودجه در دولت دهم، به مدت دو سال مدیریت یکی از مهمترین وزارتخانه‌های اقتصادی کشور، یعنی وزارت نفت را به عهده گرفت. ابتدای اردیبهشت 90 و پس از برگزاری شانزدهمین نمایشگاه بین‌المللی نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی بحث ادغام وزارتخانه‌های نفت و نیرو داغ شد و حتی مطرح شد که وزارت نفت در وزارت نیرو ادغام می‌شود. در این گیرودار؛ میرکاظمی که شنیده‌ها حکایت از اختلافات وی با مقامات دولتی داشت، به بهانه ادغام وزارتخانه نفت در نیرو از سمت خود برکنار شد، ادغامی که هیچ گاه جنبه عملی به خود نگرفت زیرا محمود احمدی‌نژاد خود راسا مدیریت وزارت نفت را عهده‌دار شد و پس از ایرادی که شورای نگهبان به این اقدام او وارد دانست، رئیس دولت دهم رستم قاسمی را به جای میرکاظمی منصوب کرد.

مسعود میرکاظمی پس از اتمام دولت دهم، بخت خود را در فضای سیاسی متفاوتی آزمود. او کاندید مجلس شد و به‌عنوان نماینده مردم تهران انتخاب شد و به مجلس راه یافت. او در دو سال ابتدایی حضور خود در مجلس توانست که رئیس کمیسیون انرژی خانه ملت شود.

سوابق تحصیلی و پژوهشی

میرکاظمی مدرک کارشناسی مهندسی صنایع خود را پس از انقلاب، در سال ۱۳۶۵ و مدرک کارشناسی ارشد مهندسی صنایع را در سال ۱۳۶۸ از دانشگاه علم و صنعت ایران دریافت کرد. او سپس مدرک دکترای مهندسی صنایع خود را در سال ۱۳۷۵ از دانشگاه تربیت مدرس اخذ کرد. میرکاظمی مدرس دانشگاه‌های امام حسین( ع)، علم و صنعت ایران و امام صادق(ع) و همچنین رئیس دانشگاه شاهد از سال ۱۳۸۳ تا ۱۳۸۴ بوده است.

کسری بودجه مهمترین دغدغه رئیس جدید

پیش از آنکه حکم میرکاظمی برای او صادر شود، زمزمه‌های درخواست لایحه متمم بودجه 1400 در مجلس مطرح بود. نمایندگان مجلس تاکید داشتند که طبق گزارش درآمدها و هزینه‌های بودجه 1400، بخش‌هایی از بودجه مانند بودجه مناطق محروم و برخی از سازمان‌ها مانند بهزیستی، کمترین تخصیص را داشته و بالعکس در برخی از بخش‌ها تخصیص‌ها 120 درصد یعنی بیش از حد مصوب صورت گرفته است. این عدم توازن در تخصیص بودجه باعث بروز مشکلاتی در رسیدگی به محرومان و تامین هزینه‌های جاری کشور شده است که نیاز است توازن در بودجه ایجاد شود. به دلیل همین مشکلات، نمایندگان مجلس از رئیس جدید سازمان برنامه و بودجه می‌خواستند که لایحه متمم برای بودجه سال 1400 به مجلس بدهد تا این عدم توازن بر طرف شود.

نمایندگان مجلس اولین کار رئیس جدید سازمان برنامه و بودجه را هم پرداختن به ناترازی بودجه سال جاری معرفی می‌کردند. دغدغه‌ای که میرکاظمی در سخنان خود در مراسم معارفه‌اش به آن اشاره کرد تا دل نگرانی نمایندگان مجلس مرتفع شود.

او در این مراسم با اشاره به وضعیت نامناسب دولت، کسری بودجه را یکی از مهمترین مسایل سازمان برنامه و بودجه اعلام کرد.

این مقام مسئول با اشاره به کسری بودجه سال گذشته گفت: در خرداد سال 92، صد و چهار هزار میلیارد تومان به بانک‌ها بدهی داشتیم، امروز براساس آمار سایت بانک مرکزی 650 هزار میلیارد تومان به نظام بانکی بدهی داریم که 90 درصد آن متعلق به خود دولت است نه شرکت‌ها.

به گفته میرکاظمی بررسی بدهی‌ها نشان می‌دهد که دولت 300 تا 400 هزار میلیارد تومان به تامین اجتماعی و بیش از 50 هزار میلیارد تومان به وزارت نیرو بدهی دارد که اگر همین مسیر ادامه یابد، هزینه‌های زیادی برای کشور خواهد داشت.

او ادامه داد: پارسال 560 هزار میلیارد تومان عملکرد مصارف داشتیم که جای سوال دارد چطور یک دفعه به هزار و 277 میلیارد تومان می‌رسد در شرایطی که می‌دانیم تحریم نیز شدیدتر شده پس نمی‌توانیم این طور ادامه بدهیم.

رئیس جدید سازمان برنامه و بودجه، رشد 10 برابری هزینه جاری در سال 1400 را مایه نگرانی توصیف کرد. او افزود: باید برای حل این مشکل انضباطی در بودجه ایجاد شود. اگر بودجه انضباط پیدا کند قطعا وضعیت بهتر خواهد شد با این وضعیت مدیران ما مستهلک می‌شوند ما راهی جز اصلاح مسیر حرکت نداریم.

او با ابراز امیدواری از به نتیجه رسیدن مذاکرات، ایران را کشوری با منابع فراوان و نیروی انسانی زیاد توصیف کرد که می‌تواند فضای رشد و نمو مناسب برای خود فراهم کند.

میرکاظمی بر اصلاح شاخص‌های بهره‌وری در کشور تاکید کرد و ادامه داد: در برخی مواقع به تولید 10 واحد یک کالا نیاز داریم، اما ظرفیت 100 واحد ایجاد شده است و قدرت رقابت هم ندارد، چرا این منابع را باید هدر دهیم.

او تاکید کرد: متاسفانه شاخص‌های بهره‌وری نیروی انسانی، شاخص‌های خوبی نیست و نشان می‌دهد باید دقیق‌تر و ظریف‌تر مسائل کشور را رصد کنیم این امر به خصوص باید در سازمان برنامه و بودجه اتفاق بیفتد تا بتوانیم به راه حل‌هایی دست یابیم.

رشد پایین اقتصادی با وجود سرمایه‌گذاری سنگین

رئیس جدید سازمان برنامه و بودجه گفت: در رشد اقتصادی هم علیرغم سرمایه‌گذاری سنگین در زیرساخت‌ها، متوسط رشد اقتصادی پایین بوده است، در 8 تا 10 سال گذشته رشد اقتصادی هشت دهم تا نزدیک به صفر بود.

او ادامه داد: اگر این مشکلات را به تحریم گره بزنیم، درست است تحریم تاثیر دارد، کسی آن را رد نمی‌کند، ولی در شرایطی که خیلی هم تحریم جدی نبوده این مشکلات را داشتیم.

رئیس سازمان برنامه و بودجه گفت: گاهی می‌گویند نفت نمی‌فروشیم که این مشکلات پیش می‌آید، اما شرایطی بوده که نفت هم فروختیم، ولی این نابسامانی را در شاخص‌های کلان کشور داشته‌ایم.